فعالیت تمرین ۳-۱۲ فیزیک دهم
جرم موتورسوار با موتورش $$\mathbf{m} = 150 \text{ kg}$$ است. این موتورسوار، پرشی مطابق شکل روبهرو انجام میدهد.
الف) انرژی پتانسیل گرانشی موتورسوار به همراه موتورش را روی هر یک از تپهها حساب کنید ($$\mathbf{g} = 9/8 \text{ m}/\text{s}^2$$).
ب) کار نیروی وزن موتورسوار به همراه موتورش را در این جابهجایی به دست آورید.
پاسخ تشریحی و گام به گام تمرین ۳-۱۲ صفحه ۷۵ فیزیک دهم
سلام! این تمرین محاسبهی **انرژی پتانسیل گرانشی** و **کار نیروی وزن** در یک حرکت پرتابی است. 😊
### ۱. دادهها و انتخاب مبدأ پتانسیل
* **جرم ($$m$$):** $$\text{150 kg}$$
* **ارتفاع اولیه ($$h_1$$):** $$\text{9/0 m}$$
* **ارتفاع نهایی ($$h_2$$):** $$\text{5/0 m}$$
* **شتاب گرانش ($$g$$):** $$\text{9/8 m}/\text{s}^2$$
* **مبدأ پتانسیل:** کف دره (ارتفاع صفر) در نظر گرفته میشود.
---
### الف) محاسبهی انرژی پتانسیل گرانشی ($$U$$)
$$\mathbf{U = m g h}$$
**۱. در تپهی اولیه ($$h_1$$):**
$$U_1 = m g h_1$$
$$U_1 = (150 \text{ kg}) \times (9/8 \text{ m}/\text{s}^2) \times (9/0 \text{ m})$$
$$\mathbf{U}_{\mathbf{1}} = 13230 \text{ J}$$
**۲. در تپهی نهایی ($$h_2$$):**
$$U_2 = m g h_2$$
$$U_2 = (150 \text{ kg}) \times (9/8 \text{ m}/\text{s}^2) \times (5/0 \text{ m})$$
$$\mathbf{U}_{\mathbf{2}} = 7350 \text{ J}$$
* **پاسخ الف:** انرژی پتانسیل گرانشی روی تپهی اول $$\mathbf{\text{13230 J}}$$ و روی تپهی دوم $$\mathbf{\text{7350 J}}$$ است.
---
### ب) محاسبهی کار نیروی وزن ($$W_g$$)
کار نیروی وزن برابر با **منفی تغییرات انرژی پتانسیل گرانشی** است: $$\mathbf{W}_{\mathbf{g}} = - \Delta U = - (U_2 - U_1)$$
$$\mathbf{W}_{\mathbf{g}} = U_1 - U_2$$
$$W_g = 13230 \text{ J} - 7350 \text{ J}$$
$$\mathbf{W}_{\mathbf{g}} = 5880 \text{ J}$$
* **پاسخ ب:** کار نیروی وزن در این جابهجایی **$$\text{5880 J}$$** است.
**توضیح:** از آنجایی که کار نیروی وزن **مثبت** است، یعنی نیروی وزن در جهت جابهجایی خالص عمل کرده و باعث **افزایش انرژی جنبشی** موتورسوار میشود (یا انرژی پتانسیل آن را کاهش داده است).